2017 wordt een bijzonder Jane Austen jaar. We herdenken dat Austen 200 jaar geleden stierf, maar vieren vooral haar leven en haar werk. Schrijfster Anke Werker en illustrator Sanne van der Bruggen doen dat met hun maandelijkse column ‘Happy Jane Year’. Dit is de tweede aflevering.
Januari is bij uitstek de tijd van de uitverkoop. Het is de maand waarin dat prachtige, dure vest van voor de feestdagen opeens betaalbaar is geworden. Net als die mooie jas en die leuke schoenen. Meer kleding voor minder. Maar hoe ging dat eigenlijk in de tijd van Jane Austen?
Tweehonderd jaar geleden sprak men met recht van een nuttig handwerk. Goed kunnen breien, haken, naaien en borduren was voor vrouwen als Jane Austen niet enkel een tijdverdrijf, het was noodzaak. Je kon vrijwel niets kant-en-klaar kopen; alles moest met de hand gemaakt worden – lakens, handdoeken, luiers, hemden, noem maar op. Alleen als je geld had, kon je het werk dat dit met zich meebracht uitbesteden. Van uitverkoop zoals wij dat tegenwoordig kennen was dan ook geen sprake.
Passend tijdverdrijf
Wilde je als onbemiddelde vrouw een beetje met de mode mee kunnen doen, dan was het een voordeel om handig te zijn met naald en draad. Zo kon je zelf je jurken uitleggen, innemen en aanpassen. En je hoed opnieuw bekleden of een omslagdoek haken. Bovendien was handwerken een passend tijdverdrijf voor huwbare jongedames van gegoede afkomst. Het was een deugdzame kwaliteit, net als het bespelen van een instrument of het spreken van een vreemde taal. Niet voor niets roept Mr Bingley in Pride and Prejudice uit: ‘I never heard a young lady spoken of for the first time, without being informed that she was very accomplished.’
Tuttige imago
Het is tegenwoordig niet meer zo dat je goedkoper uit bent wanneer je iets zelf maakt. En een aanbidder valt ook al niet voor je omdat je zulke prachtige creaties kunt maken. (Integendeel, hij wordt eerder afgeschrikt door het tuttige imago dat kleeft aan het zelf maken van kantjes en frutsels!) Nee, voor de huidige handwerker is het een liefhebberij. Een hobby waarbij je iets creëert waarmee je je juist kunt onderscheiden van de confectiemode. Er zijn zelfs inspiratiebronnen om al handwerkend de tijd van Jane Austen weer tot leven te brengen.
(Lees verder onder de illustratie)
Placemats
Zo is er het prachtig verzorgde boek Jane Austen’s Sewing Box, over handwerken in de vroeg-negentiende eeuw. En de reeks tijdschriften uitgebracht onder de naam Jane Austen Knits, vol breipatronen geïnspireerd op de regency-tijd. En wat te denken van So Jane, een boek met ideeën en recepten voor een leven vol ‘everything Austen’. Met placemats, zeep, slingers en nog veel meer in de stijl van Jane Austen. Of, beter gezegd, in een stijl waarvan wij denken dat het haar stijl was.
Het is trouwens de vraag of Jane Austen zoveel gezellige handwerkjes had uitgevoerd als ze de mogelijkheid had gehad om het werk uit te besteden. Misschien had ze eigenlijk wel liever willen schrijven …
Over de makers van Happy Jane Year
Boekenmakers en boekenliefhebbers, dat zijn Anke Werker (schrijver) en Sanne van der Bruggen (illustrator) al zo lang ze zich kunnen herinneren. En bewonderaars van Jane Austen. Samen belichten ze hier van maand tot maand ‘Something very Austen’ en brengen daarmee hun fascinatie en liefde voor de schrijfster tot leven in woord en beeld.
Heel interessant, daar had ik eigenlijk nog nooit over nagedacht. Niet dat ik niet wist dat het meeste linnengoed thuis gemaakt werd, maar ik had het nog nooit met de uitverkoop verbonden. Arme Kitty en Lydia Bennet, ik weet zeker dat ze zich ontzettend vermaakt zouden hebben in een winkel met uitverkoop! 🙂