Happy Jane Year: Jane Austen hield wel van een feestje

2017 wordt een bijzonder Jane Austen jaar. We herdenken dat Austen 200 jaar geleden stierf, maar vieren vooral haar leven en haar werk. Schrijfster Anke Werker en illustrator Sanne van der Bruggen doen dat met hun maandelijkse column ‘Happy Jane Year’. Dit is de eerste aflevering.

Kerstdecoratie in de sfeer van Jane Austen. In de stroom van artikelen geïnspireerd op de schrijfster en haar boeken mag dat natuurlijk niet ontbreken. En daarom zijn er dus Mr Darcy en Lizzy Bennet voor in de kerstboom. Maar hoe zag de decembermaand eruit voor de Austens? Was kerst iets waarvan Jane genoot, of was ze misschien meer iemand die blij was als het weer achter de rug was?

Om met die laatste vraag te beginnen: Jane Austen hield wel van een feestje. Ze had veel plezier in dansavonden, etentjes en theaterbezoeken. En ze kwam uit een warm nest. De Austens waren een hechte familie. En een samenzijn was dan niet voor een dag of een weekend. Een logeerpartij duurde al snel enkele weken.

Liefdesverklaring met Kerst

Het is dan ook niet verrassend dat Jane Austen genoot van de decemberfestiviteiten. Ze schreef er zelfs over in haar boeken. In Emma bijvoorbeeld verklaart Mr Elton zijn liefde aan Emma als ze op weg zijn naar huis na een kerstdiner bij de Westons. En in Persuasion logeert Anne Elliot tijdens kerst bij de Musgroves. Maar uit de verhalen is weinig af te leiden over de aankleding, gebruiken en rituelen rond kerst. Jane deed niet zo aan gedetailleerde beschrijvingen op dit vlak. Gelukkig bevatten brieven, dagboeken en andere documenten van de Austens en hun tijdgenoten wel aanwijzingen.

Zes kerstseizoenen

In zijn boek A Jane Austen Christmas schetst Carlo DeVito tegen de achtergrond van zes kerstseizoenen uit het leven van Jane Austen een beeld van kerstfestiviteiten tweehonderd jaar geleden. Hij belicht onder andere de kerst van 1795, toen Janes zus Cassandra afscheid nam van haar verloofde, die voor lange tijd naar overzeese gebiedsdelen vertrok, en die van 1809, toen de dames Austen hun eerste kerst in Chawton vierden.

(Lees verder onder de illustratie)

En wat zo duidelijk wordt is dat:

[unordered_list style=”green-dot”]

• Er zeker sprake was van kerstdecoratie, al was het niet in de vorm van een kerstboom. Ruimtes in huis werden versierd met natuurlijke decoratiematerialen die voorhanden waren, zoals rozemarijn, laurier en fruit;
• Het weer in Zuid-Engeland tijdens de wintermaanden vaak druilerig en nat was. Een witte kerst kwam slechts zelden voor;
• De kerstmaaltijden bestonden uit onder andere ‘trifle’ en ‘mince pie’, Engelse toetjes en zoetigheden die traditiegetrouw ook nu nog vaak worden geserveerd tijdens het kerstdiner;
• De meest geliefde drankjes van de Austens zelfgebrouwen gemberbier, punch, wijn en mede (een honingdrank) waren.

[/unordered_list]

Receptenschrift

Ingrediënten en bereidingswijzen van verschillende gerechten en dranken zoals de Austens ze nuttigden, zijn bewaard gebleven in het schrift waarin Martha Lloyd (Janes goede vriendin en huisgenoot) haar recepten verzamelde. Dit schrift is onderdeel van de collectie van het Jane Austen House Museum in Chawton (Hampshire).

Lizzy’s en Darcy’s

Welbeschouwd zag de kerstviering van de Austens er niet heel anders uit dan onze hedendaagse variant. Dus wil je de komende kerstdagen een sfeer van het Engeland van Jane Austen meegeven? Duik dan de keuken in om enkele Engelse kerstklassiekers te bereiden en om je eigen punch te brouwen. Hang vervolgens je kerstboom vol Lizzy’s en Darcy’s en nodig ten slotte veel familie en vrienden uit om het heel gezellig met elkaar te hebben. Fijne feestdagen!

Boekenmakers en boekenliefhebbers, dat zijn Anke Werker (schrijver) en Sanne van der Bruggen (illustrator) al zo lang ze zich kunnen herinneren. En bewonderaars van Jane Austen. Samen belichten ze hier van maand tot maand ‘Something very Austen’ en brengen daarmee hun fascinatie en liefde voor de schrijfster tot leven in woord en beeld.