Is Jane Austen te moeilijk voor Generatie Z? Wie de nieuwste verfilming van Persuasion op Netflix kijkt, zou dat bijna denken. Regisseur Carrie Cracknell maakte van Austens meest volwassen roman een romcom voor bakvissen, die deze Janeite in verwarring achterlaat.

Door Karin Quint

Natuurlijk verdient iedere generatie zijn eigen Austen-verfilmingen. Ik sta te juichen als er weer een nieuw project wordt aangekondigd en kijk uit naar hoe Austens werk door nieuwe filmmakers geïnterpreteerd wordt om aansluiting te vinden bij onze tijd. Dat is ook de kracht van Austen: de wereld is behoorlijk veranderd, maar we herkennen ons nog altijd in haar personages en hun persoonlijke problemen, die (zoals in Clueless) zelfs heel goed vertaald kunnen worden naar de 20ste en 21ste eeuw. Dus doe met Austen wat je wil, pas het plot hier en daar aan als dat dingen verduidelijkt voor een jonger publiek, maar hou de twee dingen in stand die een Austen tot een Austen maken: de toon van het verhaal en het karakter van de personages. Want waarom zou je een Austen verfilmen als je liever iets anders maakt?

Bridget Jones-figuur

Al in de eerste paar minuten blijkt dat deze Persuasion niet het reflecterende verhaal is van de introverte Anne Elliot die met melancholie terugkijkt op een verkeerde beslissing in haar verleden en hoop krijgt op een tweede kans. Hier is Anne (gespeeld door Dakota Johnson) een in zelfmedelijden zwelgende Bridget Jones-figuur, die haar verdriet probeert weg te drinken met heel veel wijn, voortdurend ongepaste dingen doet en zegt en — o wat hilarisch — superonhandig is. Deze Anne lijkt nauwelijks nog op de verstandige en verantwoordelijke Anne uit het boek, maar past wel naadloos in de Hollywood-opvatting dat een heldin in een romantische film alleen boeiend is als ze gevat en levendig is en fout op fout stapelt.

Domme kijkers

Dat gevatte heeft Cracknell vooral verpakt in de terzijdes van Anne naar de kijker. Grote stukken van de film praat Dakota Johnson tegen de camera. Een techniek die in de uitmuntende serie Fleabag goed werkte, omdat die ons het ware gezicht van de hoofdpersoon liet zien. Hier wordt die vooral gebruikte om Anne Elliot uit te laten leggen wat er gebeurt en waarom personages reageren zoals ze reageren. Wat Jane Austen zo fijn tussen de regels verstopte en aan de lezer overliet om te ontdekken, wordt luid en duidelijk verkondigd. Anne zal ons wel even vertellen hoe we de mensen om haar heen moeten zien, want dat zien we vast niet zelf. Hoe handig ook dat de slechterik van het verhaal alvast aan Anne (en ons) vertelt wat zijn plannen zijn, zodat we dat niet zelf uit de gebeurtenissen hoeven op te maken. Jane Austen ging uit van intelligente lezers, deze film van domme kijkers.

Geen komedie

Cracknell wilde overduidelijk liever een Austen-komedie maken. Maar helaas, Emma was recentelijk al (heel goed) gedaan en aan Pride and Prejudice durfde ze wellicht haar vingers niet te branden. Persuasion is geen komedie. Ja, er zitten komische elementen in, zoals Anne’s hyperijdele vader Sir Walter Elliot en haar egoïstische zus Mary. Maar bovenal is het een zachtmoedig drama, waarin we meeleven met een jonge vrouw die zoveel meer verdient dan het leven haar tot nu toe heeft gegeven. Door de toon van het origineel te veranderen, slaat Cracknell de plank volledig mis.

Gemiste kans

Aan de cast ligt het niet. Dakota Johnson had met haar melancholieke oogopslag in een film met een beter script een goede Anne kunnen zijn. Richard E. Grant is perfect als Sir Walter en Nikki Amuka-Bird geloofwaardig als de goedbedoelende vriendin met verkeerde adviezen, Mrs Russell. Mia McKenna-Bruce speelt Mary met veel overgave en Henry Golding geniet overduidelijk van zijn rol als ‘baddie’ William Elliot. Cosmo Jarvis krijgt niet eens de kans om zijn kapitein Wentworth goed uit de verf te laten komen – Anne neemt veel te veel tijd in met haar geklets tegen de kijker. Een topcast met een slecht script. Dat noemen we een gemiste kans.

Herkansing

Perfecte Austen-verfilmingen bestaan niet. De laatste Persuasion (met Sally Hawkins, uit 2007) had ook zijn minpunten, maar bleef wel trouw aan de toon van het origineel. Hopelijk hoeven we niet nog eens vijftien jaar te wachten op een herkansing. Jane Austen, Persuasion én Gen Z verdienen beter.

Wat vind jij?

Heb jij de nieuwe Persuasion gezien? Dan ben ik heel benieuwd naar jouw mening. Laat jouw reactie hieronder achter.