2017 is een bijzonder Jane Austen jaar. We herdenken dat Austen 200 jaar geleden stierf, maar vieren vooral haar leven en haar werk. Schrijfster Anke Werker en illustrator Sanne van der Bruggen doen dat met hun maandelijkse column ‘Happy Jane Year’. Dit is de negende aflevering.

Sinds kort kan het zomaar gebeuren dat je in Groot-Brittannië een portret van Jane Austen ontvangt bij het afrekenen. Het maakt niet uit waar je bent – of je nu betaalt bij de bakker, op het station of bij Harrods – voor je het weet zit ze in je portemonnee.

Het is geen spaaractie met zegeltjes voor een gratis bezoek aan het Jane Austen’s House Museum. Nee, sinds 14 september siert Jane het bankbiljet van tien pond. Wat een triomf voor mijn favoriete schrijfster! Als ze het had kunnen meemaken, had ze er vast hartelijk om gelachen. Want het is heel mooi en eervol, maar ook ironisch. De Austens hadden het niet breed.

Afhankelijk

Jane Austen leefde in een tijd waarin het voor vrouwen van goede afkomst niet gebruikelijk was om te werken. Zelfs niet als je – zoals Jane – deel uitmaakte van een verarmde tak van de familie. Een vrouw was afhankelijk van haar familie of haar echtgenoot. Alleen als het echt niet anders kon, was werken een optie. Als gezelschapsdame of gouvernante, de enige beroepen die respectabel werden geacht.

Gelukkig kwam Jane uit een warme en betrokken familie. Het is hartverwarmend te weten dat haar broers haar altijd hebben geholpen na het overlijden van haar vader: ze sprongen financieel bij en bedachten creatieve oplossingen toen de Austen-vrouwen moeite hadden om de hoge huur in Bath te betalen. Dankzij hun hulp leidde Jane toch een redelijk comfortabel leven en was ze in staat om dat te doen wat ze het liefste deed: schrijven.

Lees verder onder de afbeelding

Eigen inkomen

En hoewel je – heel romantisch – kunt denken dat het schrijven een roeping was, was het ook een manier om voor een eigen inkomen te zorgen. Met haar eerste boek, Sense and Sensibility (1811), verdiende Jane een bescheiden bedrag. Wat moet dat een goed gevoel zijn geweest. Ik stel me haar blijdschap voor, toen ze voor het eerst met haar zelfverdiende geld kon gaan winkelen. Hoe ze opgetogen een hoed, een tas of schrijfpapier aanschafte. En diezelfde vrouw staat dus nu op een bankbiljet. Dat is toch geweldig? Capital, capital!