Voor een ‘kleine film’ is Love & Friendship aan een opmerkelijke zegetocht bezig. Regisseur Whit Stillman en hoofdrolspeelster Kate Beckinsale schuiven overal aan in talkshows (aanstaande vrijdag bij Graham Norton op BBC 1!) en de buitenlandse recensies zijn juichend. Ook in de Nederlandse pers kan de nieuwe Austen-verfilming op veel aandacht en bijval rekenen, blijkt uit de recensies die vandaag verschenen.

‘Fris’ en ‘vilein’ en ‘geestig’, dat zijn de termen waarmee de meeste Nederlandse recensenten Love & Friendship (L&F) kwalificeren. Ze roepen de film bijna unaniem uit tot de beste Jane Austen-verfilming sinds jaren (wat op zich niet zo moeilijk is als je bedenkt dat ‘sinds jaren’ alleen Pride & Prejudice & Zombies is verschenen).

‘Kopje thee met citroen’

Fris vinden de recensent van de Gelderlander de film vooral omdat de bekende Austen-onderwerpen, liefde en het vinden van een geschikte huwelijkspartner, licht en komisch worden door de spraakwaterval waarmee Lady Susan elke kritiek weet te pareren. ‘Vergeleken met eerdere Jane Austen-verfilmingen is dit een kopje thee met citroen in plaats van melk.’

‘Oh la la’

Ook de vorm is fris, aldus Dana Linssen in NRC Handelsblad. Ze prijst de ‘Brechtiaanse titelkaarten, medeplichtige blikken in de camera en op het scherm geschreven passages die het epistolaire karakter van de roman in herinnering roepen.’ Ze zorgen er volgens haar voor dat de vaart erin blijft.
Vilein is de film volgens Linssen omdat hij vol zit met ‘gekonkel en geroddel, op het randje van Oh la la, maar altijd strak en onderkoeld.’

Eregalerij van fictieve serpenten

Ronald Rovers van Trouw prijst de ‘heerlijk gemene one-liners’ waarmee de film zo vol zit dat je hem ‘meerdere keren moet zien om ze allemaal op te merken.’ Hij vindt het personage Lady Susan ‘een nieuw topstuk in de eregalerij van fictieve serpenten.’

Geestig

Volgens Pauline Kleijer van De Volkskrant vergroot Stillman met zijn scherpe dialogen vooral de humor die het origineel van Austen in zich heeft. Fabian Melchers van De Telegraaf is het daar mee eens. Volgens hem klinkt het 18de-eeuwse taalgebruik beschaafd en gereserveerd maar zit het ‘intussen vol met manipulatieve opmerkingen en valse sneren.’
Jos van der Burg van Het Parool (die het in zijn stuk hardnekkig over ‘Jane Austin’ blijft hebben) prijst ook de humor van Stillman. Hij meent dat de film in handen van een minder subtiele regisseur een klucht was geworden, maar dat Stillman er een ‘verrukkelijke lichtvoetige satire en zedenkomedie’ van heeft weten te maken.

Goed acteerwerk

Opvallend vinden wij dat misschien wel het grappigste personage amper in de recensies aan bod komt. Alleen Het Nederlands Dagblad en De Telegraaf noemen de schatrijke sukkelaar Sir James Martin (gespeeld door Tom Bennett) die, aldus de krant van wakker Nederland, ‘ieder gesprek heerlijk ongemakkelijk weet te maken.’

De meeste lof is toch voor Kate Beckinsale als Lady Susan die volgens Renate van de Zee van Opzij haar speelse volzinnen met zoveel souplesse uitspreekt ‘alsof ze thuis aan de keukentafel ook op deze manier converseert.’

Kritiek?

In een enkele recensie is er ook wat kritiek. De VPRO-gids vindt dat Stillman de pure Austen-humor ‘ijskoud’ opdient ‘wat deze gevatte rom-kom soms wat aan de kille kant maakt.’ Een vreemde opmerking over een film die volgens ons overduidelijk wel als ‘kom’, maar niet als ‘rom’ bedoeld is.

Diepere lagen

Opzij vindt L&F niet zo sterk als de Austen-verfilmingen van Joe Wright (Pride & Prejudice ,2005) en van Ang Lee (Sense & Sensibility 1995). Volgens de recensente van het vrouwenblad komt dat doordat er in Stillmans film ‘simpelweg de diepere, menselijke laag ontbreekt die Austen boeken tot zoveel meer maakt dan zedenromans over vrouwen op jacht naar een huwelijkspartner.’

Het beste van twee werelden

Andere recensenten zien wel meer gelaagdheid in de film: Volgens de Volkskrant combineert Stillman het beste van twee werelden: het psychologische inzicht en de moraliteit van Jane Austen en zijn eigen, luchtige kijk op sociale regels. NRC Handelsblad is het daarmee eens. Volgens Dana Linssen doet Stillman wat goede regisseurs van kostuumfilms doen: ‘Hij gebruikt het verleden om onze hedendaagse mores onder de loep te nemen.’

Wat vonden wij ervan?
• Bekijk ook onze recensie
• Karin Quint vanochtend in het Radio 1 Journaal (mp3)