Dat er maar zo weinig bekend is over het leven van Jane Austen, maakt het voor biografen lastig om een duidelijk beeld te krijgen van wat er in haar omging. Iedere korreltje informatie biedt voor hen weer een nieuwe strohalm. Maar in zijn biografie ‘An Unrequited Love’ gaat Andrew Norman wel heel erg ver in het interpreteren van bestaande informatie, vindt onze gastrecensent Bas Foppen.
“She was the sun of my life, the gilder of every pleasure, the soother of every sorrow” zei Cassandra Elizabeth Austen over haar zus Jane na diens dood: een teken van hechte, onbreekbare zusterliefde. In zijn biografie “Jane Austen: An Unrequited Love” voert biograaf Andrew Norman echter aan dat het niet altijd rozengeur en maneschijn is geweest tussen de twee zussen.
Zo zou Cassandra verantwoordelijk zijn geweest voor het feit dat Jane Austen niet kon trouwen met Samuel Blackall, die volgens Norman de liefde van haar leven was. De bewijzen hiervoor zijn op zijn zachtst gezegd echter onsubstantieel, omdat Jane Austen slechts enkele opmerkingen over Blackall heeft gemaakt die op verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden, en omdat een groot deel van de correspondentie tussen Jane en Cassandra verloren is gegaan. Vlak voor haar dood heeft Cassandra immers veel brieven vernietigd; en hoewel er over het algemeen van uit wordt gegaan dat ze dit heeft gedaan uit respect voor de privacy van Jane, wordt er door Norman gesuggereerd dat Cassandra dit wellicht uit zelfbescherming heeft gedaan.
Biografische elementen
De bewijsvoering van Norman bestaat voornamelijk uit referenties naar de boeken van Jane Austen waarin hij enkele biografische elementen meent te bespeuren. Rond de tijd dat de romance tussen Jane en Samuel zich volgens Norman afgespeeld moet hebben begon Jane aan het boek “The Watsons” (dat overigens nooit is afgemaakt). Hierin wordt het personage Emma Watson gewaarschuwd voor haar zus Penelope, die “no faith, no honour, no scruples, if she can promote her own advantage” heeft. Hoewel Norman erkent dat dit een redelijk wankele aanname is, meent hij dat een gedicht van Jane zijn theorie plausibeler maakt. Zij schreef immers ooit een gedichtje gericht aan Cassandra waarin staat dat “[love] is the cause of many woes: it swells the eyes and reds the nose, and very often change those who once were friends to bitter foes”.
Op zich is het geen probleem dat de theorie van Norman vooral bestaat uit giswerk en het leggen van verbanden tussen Jane’s boeken en leven – omdat biografische informatie schaars is in vergelijking met dat van vele andere personen, moeten biografen in vele gevallen hun werken aanvullen met eigen speculaties. Wat deze biografie echter minder geslaagd maakt is het feit dat Norman ook de feitelijke informatie niet altijd juist heeft. Zo zegt hij in het hoofdstuk over Northanger Abbey, “As for her own daughter Isabella, Mrs Allen begs [Catherine] always to wrap herself up ‘very warm about the troat'”. Eenieder die Northanger Abbey heeft gelezen weet echter dat Mrs. Allen helemaal geen kinderen heeft: en inderdaad, even later lijkt ook Norman dit door te hebben en verwijst hij naar Mrs. Thorpe als de moeder van Isabella.
Teleurstellend
Al met al is dit een redelijk teleurstellende biografie; hoewel de gedachte van een mogelijke romance van Jane Austen erg fascinerend is – want willen we allemaal niet weten wat er in de vernietigde brieven heeft gestaan en wat überhaupt nooit is opgeschreven? – is er nu eenmaal weinig bewijs dat Austen inderdaad verliefd is geweest op Blackall. Dit zal waarschijnlijk ook de reden zijn geweest dat Norman heeft besloten de lezer te verstrekken met een overdaad aan ander biografisch materiaal, illustraties, samenvattingen van Austen’s boeken (in vele gevallen zonder enige relevantie met het onderwerp van het boe) en contextuele informatie.
Bas Foppen
Sebastiaan Foppen (1992) is een fervent liefhebber van Jane Austen en alles wat met haar te maken heeft: ook is hij bijzonder gefascineerd door haar familieleden, met name haar zus Cassandra. In zijn vrije tijd drinkt hij graag kopjes Lady Grey, koopt hij meer boeken dan goed is voor zijn bankrekening, blijven chocoladerepen in zijn aanwezigheid niet lang ongeschonden en kan het voorkomen dat er af en toe veelvuldig gebruik wordt gemaakt van ironie en sarcasme. Hij studeert Engels in Leiden en hoopt een dezer jaren in Engeland te kunnen studeren om zich daar te focussen op Jane Austen, diens leven, familie en werken.
