De afgelopen jaren hebben we al heel wat variaties op het werk van Jane Austen voorbij zien komen. De een wat minder geslaagd dan de ander. Pride and Prejudice is wat dat betreft favoriet: we lazen het boek vanuit het standpunt van Mr. Darcy en er werden ontelbare vervolgen geschreven, waaronder een aantal zeer pikante. Maar met zombies hebben Janeites nog nooit eerder te maken gehad. Totdat de Amerikaanse schrijver Seth Grahame-Smith op het idee kwam om een mash-up te maken van deze klassieker. Hij nam de originele tekst van Austen en liet er een horde zombies op los. Hij transformeerde het naar eigen zeggen in ‘een meesterstuk uit de wereldliteratuur dat je ook daadwerkelijk wilt lezen’. Het vereist nogal wat lef om dat van een klassieker als Pride and Prejudice te durven zeggen. Jammer genoeg heeft Grahame-Smith lang niet zoveel lef getoond bij zijn bewerking van dit meesterstuk.
Pride & Prejudice & Zombies is in Amerika een enorme hit geworden. Nu brengt Uitgeverij Contact dit boek ook in Nederlandse vertaling uit. Het boek ligt vanaf donderdag 18 februari in de winkels.
Elizabeth als strijdster
In P&P&Z wordt Engeland al meer dan een halve eeuw geteisterd door zombies. De verstandige Mr Bennet bereidt zijn dochters voor op de strijd. Daarom hebben Elizabeth en haar zusters een gedegen vechtopleiding genoten in China. Maar de komst van de aantrekkelijke en rijke Mr. Bingley naar Netherfield leidt de meisjes Bennet regelmatig af van de strijd tegen de ondoden. De trotse Mr. Darcy blijkt net als Elizabeth zeer bekwaam in de vechtkunst, maar al vanaf de eerste ontmoeting botst het tussen die twee. Vele misverstanden en misplaatste trots versterken dat nog eens flink. Maar tussen de zombie-aanvallen door komen Mr. Darcy en Elizabeth er achter dat ze misschien meer met elkaar gemeen hebben dan ze denken.
Mash-ups: je moet er van houden
Jane Austen schreef al eens: ‘One half of the world cannot understand the pleasures of the other’. Dat zal voor het genre ‘mash-up’ voor heel veel lezers, en vooral Janeites, gelden. Dit genre combineert bestaande en nieuwe teksten, waardoor weer een nieuw boek ontstaat. En dat is, zacht gezegd, niet aan iedereen besteed. In het geval van P&P&Z duiken er dus ineens zombies op in de klassieker van Austen en heeft Elizabeth meer in haar mars dan haar scherpe tong. Eerlijk is eerlijk, soms kan dit best tot aardige scènes leiden. Het aanzoek van Darcy wordt zo niet alleen een verbaal, maar ook een fysiek gevecht, waarbij de schoorsteenmantel in Hunsford Parsonage het moet ontzien. Ook de confrontatie tussen Elizabeth en Lady Catherine de Bourgh wordt een spektakel. Toch heeft Grahame-Smith te weinig gedaan om er echt een uniek boek van te maken. Hier en daar een bestaande zin aangevuld met een opmerking over zombies, een enkele scène toegevoegd en sommige passages omgeschreven, maar al met al blijft het toch vooral Pride and Prejudice. Het levert bovendien een aantal slordigheden op, omdat de schrijver niet alle aanpassingen in het hele boek goed doorvoert.
Op een blog kwam ik een opmerking tegen van iemand die erg uitkijkt naar de Nederlandse uitgave van dit boek. Het zou haar de kans geven ‘eindelijk eens door een Jane Austen boek heen te komen.’ Ik vermoed dat ze in dat opzicht behoorlijk teleurgesteld zal worden, want P&P&Z is 85 procent Jane Austen en slechts 15 procent zombies.
Die zombies maken ons niet bang
Janeites wereldwijd stonden op hun achterste benen toen bekend werd wat Grahame-Smith met hun lievelingsboek ging doen. Maar moeten we wel zo benauwd zijn voor deze mash-ups? Dankzij de luiheid of lafheid van Grahame-Smith is er nog zoveel over van Austens teksten, dat lezers die mash-ups wel kunnen waarderen ‘ongemerkt’ met haar werk in aanraking komen. En misschien een volgende keer zich toch eens wagen aan het origineel. Jane Austen heeft tenslotte al lang bewezen de slag om de onsterfelijkheid te hebben gewonnen. Dat moet ik die zombies haar nog eens zien nadoen.